AYD Başkanı Belgü, “2017 yılında artış devam etti ve ciroda 110 milyar lirayı yakaladık, cirolarımız şu an enflasyonun epey üstünde artmaya devam ediyor. 2018 yılında 125 milyar lira, 2023 yılında ise 200 milyar lira ciro hedefliyoruz” açıklamasını yaptı.
Alışveriş Merkezleri ve Yatırımcıları Derneği (AYD) ve Akadametre Research iş birliği ile hazırlanan “AVM Endeksi” AYD Başkanı Hulusi Belgü, Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo, Watsons Türkiye Genel Müdürü Mete Yurddaş, Akademetre Research Yönetim Kurulu Başkanı Halil İbrahim Zeytin’in katıldığı toplantıda açıklandı.
Sonuçlara ilişkin bilgi veren Hulusi Belgü, AVM’lerin 2017 yılı cirosunun 110 milyar lira olarak gerçekleştiğini belirterek, şunları kaydetti:
“2016 ve 2017 yılında Türkiye problemli günler yaşadı. Turist geliş sayılarında ciddi azalmalar oldu, ülkemizin içinde bulunduğu jeopolitik konum insanlarda farklı endişeler yaratıyor ama buna rağmen cirolarımız yükselmeye devam etti. 2016 yılında biraz temmuz ayından sonra cirolarda düşüş yaşansa da, çok hızlı şekilde toparlandı. 2017 yılında artış devam etti ve ciroda 110 milyar lirayı yakaladık, cirolarımız şu an enflasyonun epey üstünde artmaya devam ediyor. 2018 yılında 125 milyar lira, 2023 yılında ise 200 milyar lira ciro hedefliyoruz.”
“Ziyaretçi sayısı 2,3 milyara çıkacak”
Belgü, 2017 yılında 397 olan AVM sayısının 2018 yılında 410’a, 2023 yılında ise 475’e çıkmasını beklediklerine dikkati çekerek, “12 milyon metrekare olan kiralanabilir alanların ise 2023 yılında 15 milyon metrekareye, ziyaretçi sayısının ise 2018’de 2,3 milyara ve 2023’te 2,8 milyara ulaşacağını düşünüyoruz.” öngörüsünü paylaştı.
Belgü, gelinen noktada AVM’lerimiz bugün gelinen noktada 58 milyar dolarlık yatırımı ve 520 bin nitelikli istihdamı temsil ettiğini belirterek, Türkiye’de şu an bulunan 397 AVM’nin 82 tanesinin yabancı yatırımcılar tarafından hayata geçirildiğini, toplam 12 milyon metrekarenin üzerindeki kullanılabilir alanın 3,3 milyon metrekaresinin yine yabancı yatırımcılara ait olduğunu ifade etti.
“Finansal enstrümanların kullanılması gerek”
Belgü, dünyada ve dolayısıyla Türkiye’de yaşanan teknolojik dönüşüme herkesin ayak uydurmak zorunda olduğunun altını çizerek, “Değişime ayak uydurmazsak, kendimizi yenilemezsek işimizi kaybedeceğiz. Teknolojiye alışmamız ve ulaşmamız ve uygulamamız lazım.” dedi.
Kurda yaşanan harekete ilişkin değerlendirmelerde bulunan Belgü, şunları söyledi:
“Bütün perakendeci arkadaşlarımıza her zaman ‘Aman kendinizi Hedge edin, opsiyon alın.’ dedik. Bu anlamda perakendecilerle ilgili şikayette bulunacağım ‘Biz bu işi bilmiyoruz, nasıl öğreneceğiz, nasıl yapacağız?’ diye geri dönüşler alıyoruz. Oysa bununla ilgili seminerler, bilgilendirmeler yaptık. Çağdaş enstrümanları kullanmadığınız zaman ne yazık ki dövizle ilgili kur artışlarında hep sıçrıyorsunuz. Oysa, gidip kendine opsiyon alma, Hedge etme işini bankalarla görüşseniz, dövizle ilgili problem yaşamayacaksınız.
Hep gündemimizi meşgul eden konulardan biri bu, perakendecinin çağdaş uygulamaları öğrenmeleri lazım ki yaşanan fırtınalarda önlem alabilsinler. Parayı idare ederken finansal enstrümanları hem AVM’cilerin hem de perakendecilerin kullanmaları gerek. Her zaman Türkiye’de dövizin artma ihtimali var, bunu bileceğiz, biraz daha düşsün diye beklerseniz, iş hüsranla biter, bunu bilip sigorta edeceksiniz kendinizi. ”
“2020 yılında yürülüğe girecek Borçlar Kanunu’nun değiştirilmesi gerek”
“Türkiye’de 2020 yılında yürülüğe girecek olan Borçlar Kanunu alışveriş merkezi yatırımı yapacak olan yabancı yatırımcıyı ve hatta Türk yatırımcıyı olumsuz etkileyecek. Ticari gayrimenkul kiralama ile konut gayrimenkul kiralamayı aynı kanun içinde değerlendiriyoruz, bu ikisi dünyanın her yerinde ayrıdır, öyle işlem görür, bunun değiştirilmesi gerek.” ifadelerini kullanan Belgü, değişeceğine inandıklarını söyledi.
Belgü, yapılacak düzenlemenin yabancı yatırımcının yatırım iştahını artıracağına dikkati çekerek, 2020’ye kadar bunun değişmesi gerektiğinin altını çizdi.
“10 sene sonunda kiralar TL’ye dönsün istiyoruz”
AVM’lerdeki kiraların TL’ye dönmesi için bir çalışma yaptıklarını açıklayan Belgü, şu bilgileri verdi:
“10 senelik bir süreç içinde AVM kiralarının TL’ye nasıl çevireceğimize ilişkin bir çalışma yapıyoruz. 10 sene sonunda tamamıyla kiralar TL’ye dönsün istiyoruz. Kredi Garanti Fonu nasıl kredi veriyor, TL bazında perakendecilere kredi verilsin, onlarda getirip kiralarını peşin ödesin, AVM’lerde ciddi oranlarda ciddi oranda indirim versin, böylelikle perakendecinin kirası TL’ye dönüşsün istiyoruz.
Bununla ilgili çalışma yapıyoruz, henüz çok başındayız, kısa sürede sizinle detaylı şekilde paylaşacağız. Bankalarla, hükümetle, Ticaret Bakanlığı ile görüşme halindeyiz, KGF’nin Genel Müdürü ile de görüşeceğiz. Bankalarla görüşüyoruz, şikayeti olan perakendecinin kirasını TL’ye çevirme gibi bir planımız var.”
Belgü, çalışmanın detayları hakkında bilgi verdi.
Perakendecinin bu çalışma kapsamında alacağı kredi ile AVM’ye kirasını peşin ödemiş olacağını, öderken o anki kurdan hesaplanarak ödeyeceğini belirterek, “KGF vasıtasıyla ekonomiyi ayakta tutmak için devlet para pompalıyor, bu çalışma kapsamında devlet verdiği paranın nereye gittiğini bilecek. Şu an çalışmanın çok başındayız, perakendecilerle konuştuk, onlar tarafından kabul gördü, bir kaç banka ile görüştük şimdi onlar bu konu üzerinde çalışıyorlar, bu senenin sonuna kadar bir şeyler yapmamız gerek. Bankaları da hükümeti de bu işin içine almak istiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Türkiye’deki perakendenin geleceğine inanıyoruz”
Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo, yılın ilk çeyreğinde yüzde 34 büyüdüklerini açıkladı. “Borcumuz yok, kasamızda çok ciddi paramız var, döviz riskimiz yok çünkü önemli bir ihracatçıyız.” diyen Kariyo, Türkiye’deki perakendenin geleceğine ciddi şekilde inandıklarını dile getirdi.
Kariyo, sektörün son yıllarda yaşadığı en önemli olayın, geleneksel perakendenin hızlı şekilde modern perakendeye dönüşümü olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“10 yıl önce 30 bin tuhafiyeci varken şu an 15 bin. Modern perakendeye dönüşüm ciddi şekilde devam ediyor ve devam edecek. Türkiyenin perakende sektöründe ciddi büyüme alanı var ve büyüyeceği kanaatindeyiz. Dünya perakendesi son 2-3 seneden beri şekil değiştiriyor, perakende artık farklı bir perakende. Teknolojinin süratli şekilde perakendeye girişi bildiğimiz şeyleri yeniden yazmamızı gerektiyor. Yapay zekanın girmesi ile bu çok daha farklı bir boyuta doğru ilerleyecek. Buradaki değişimi iklim değişikliği olarak nitelendirebiliriz. Perakende de iklim değişikliği söz konusu.
Basit şeylerle geçiştirilebilecek bir değişiklikle değil çok daha majör bir değişiklikle karşı karşıyayız. Bu değişim, bazıları için kazanç bazıları için kayıp demek. Dünyada perakende sektöründe ciddi bir iklim değişikliği ile karşı karşıya kaldığını herkesin bu değişikliğe ayak uydurması gerektiğini düşünüyorum. Bugüne kadar doğru olarak ne yaptıysanız ve bu doğrular size ne kadar kazandırmış olursa olsun, bunları yapmaya devam edersiniz duvara toslayacaksınız. Doğru yaptığınız şeyleri mutlaka değiştirmeniz gerekiyor, dünyanın nasıl değiştiği konusunda uyanık olmamız gerek.”
“Son 6 ayda en fazla odaklandığımız konu dijital dönüşüm”
Watsons Türkiye Genel Müdürü Mete Yurddaş, kredi kartları ile ilgili olarak yapılan taksit düzenlemesi kapsamında, kozmetik ürünlerin satışında taksit imkanının kaldırılmasına ilişkin, “Bu karar işlerimizi etkiledi, bunun kaldırılmasını talep ediyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Perakende de yaşanan dijital dönüşümün etkilerine değinen Yurddaş, bu dönüşüme hızlı şekilde ayak uydurmayan, hızlı hareket etmeyen bir çok büyük oyuncunun oyun dışında kalma riski olduğunu söyledi.
Yurddaş, son 6 ayda en fazla odaklandıkları konunun dijital dönüşüm olduğuna dikkati çekerek, şirket içinde ciddi bir değişime gittiklerini, dijital dönüşümden her sektörün etkileneceğini fakat en hızlı etkilenecek sektörlerin başında perakendenin geldiğini anlattı.
Toplantıda verilen bilgiye göre en yüksek ciro artışı teknoloji kategorisinde yaşanırken, cironun en düşük seyrettiği kategori ise hipermarket oldu.