Konut sahiplerinin yüksek kira artışı yapmak istemelerine karşı kiracıların da hakları bulunuyor. Kiracılar dava açarak yüksek kira ödemekten kurtulabilir.
Kira artış oranları ocak ayından itibaren tüketici enflasyonundaki 12 aylık ortalamayı geçemiyor. Resmi Gazete’de 18 Ocak’ta yayımlanarak yürürlüğe giren yasal düzenlemeye göre, yenilenen kiralarda kira bedeli artış oranı artık üretici fiyat endeksi (ÜFE) üzerinden değil, 12 aylık tüketici fiyat endeksi (TÜFE) üzerinden hesaplanıyor. Kiracı, bu oranın üzerinde zam yapan ya da yapmak isteyen ev sahibine kira tutarının tespiti için dava açabilecek.
YÜZDE 17.16’YI GEÇEMEZ
İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) son açıkladığı ocak ayı enflasyon verilerine göre 12 aylık ortalama TÜFE yüzde 17.16 olarak gerçekleşti. Bu oran, kira artışı için üst tavan. Kiracı ile mal sahibi eğer anlaşırlarsa sözleşmede bunun altında bir oran kararlaştırabilir. Ancak kesinlikle bu oranında üzerinde bir kira artışı yapılamaz.
MAL SAHİBİNİN HAKKI
Ev sahipleri kira zammı yapmadan önce, o ayın açıklanan zam oranını öğrenmeli ve yeni kira sözleşmesini buna göre hazırlamalı. Aksi takdirde sınırı aşarlarsa, kiracı dava açabiliyor. Eğer kiracı, kendi isteğine göre bir bedel belirleyip mal sahibine ödeme yaparsa, mal sahibinin de aradaki farkı icra dairesi kanalıyla talep etme hakkı bulunuyor.
EMSALLERİ İNCELEYİN
Yargıtay 6’ncı Hukuk Dairesi’nin ilgili kararında, kira bedelinin tespitinin bir sınırlama olduğu ve hakimin kira parasını takdir ederken bunun bir sınırlama olduğunu gözetmesi gerektiği ifade ediyor. İlgili kararda şunlar yer alıyor:
Hak ve nesafet ilkesi uyarınca hakim bu sınırlamayı yaparken öncelikle tarafların tüm delilleri, varsa emsal kira sözleşmeleri aslı veya onaylı örnekleri dosyaya alınmalı,
Bilirkişi marifetiyle kiralanan taşınmaz ve taraf emsalleri tek tek görülüp incelenmeli, Böylece elde edilen veriler somutlaştırılarak dava konusu yer ile ayrı ayrı kira parasına etki eden (konumu, çevresi, niteliği, kullanım şekli, kira başlangıç tarihi, kira süreleri vb)tüm nitelikleri karşılaştırılmalı,
Emsal kira bedellerinin niçin uygun emsal olup olmadığı somut gerekçelerle açıklanmalı,
Dava konusu taşınmazın yeniden kiraya verilmesi halinde getirebileceği kira parası belirlenmeli,
Hakimce bu kira parası dikkate alınmak suretiyle hak ve nesafete; özellikle tarafların kira sözleşmesinden bekledikleri amaçlarına uygun makul bir kira parasına hükmedilmelidir.”