Önce pandemi ardından depremle birlikte talebin arttığı tiny house’lar (küçük ev), yükselen konut ve kira fiyatları nedeniyle şimdi de kalıcı konut olarak tercih edilmeye başlandı. Üreticilerin şehir içinde bu küçük evler için istasyonlar sunması, çoğu yazlık bölgede de tiny house köylerinin oluşması tam zamanlı kullanımı kolaylaştırdı. İşte bu yeni akımla ilgili merak edilenler…
Tüm dünyada etkisini gösteren salgın ve doğal afetler sonrasında hem yaşam hem de tatil alışkanlıkları değişiyor. Pandemide kalabalıklardan uzak, izole bir tatil için tercih edilmeye başlanan tiny house’lara (taşınabilir küçük ev) talep, Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında güvenli bir yer arayışıyla yeniden artışa geçti. Bu küçük evlere ilginin artmasında yalnızca deprem korkusu da etkili değil. Son dönemde artan fiyatlar nedeniyle konutlara ulaşım zorlaşınca, küçük parsellerde arsa yatırımı yapanlar, bir de tiny house alıyor. Yüksek kira bedelleri de bu evlerde sürekli yaşayanların sayısını her geçen gün artırıyor.
PAZAR BÜYÜYOR
Konutu oluşturan alanları minimalist ölçülerde barındıran, istenilen yerde konaklama özgürlüğü sağlayabilen tiny house akımı 2008’deki mortgage yani emlak krizinin ardından ABD’de başlamıştı. O dönemden itibaren her kesimden insanın ilgisini çeken bu konsept öyle büyüdü ki dünyada tiny house pazarının 2028’de 25.1 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Türkiye de pazarın büyüdüğü ülkelerden. Henüz resmi veri bulunmasa da pazarın ülkemizde 1 milyar dolara ulaştığı tahmin ediliyor. Talep artınca bu alanda üretim yapan firmaların sayısı her geçen gün artarken, üreticilere sipariş yağmaya başladı. Siparişlere yetişmek için kapasitelerde artışa gidiliyor.
KİRALAR ETKİLEDİ
Tiny house markası Vagoon House’un kurucusu Cem Demirer, pazar hakkında bilgiler paylaştı. Tiny house’ların şehirden kaçış evi, yazlık benzeri kullanılmaya başlandığını, deprem sonrasında da talebin arttığını belirten Demirer, şunları söyledi: “Ancak konut ve kira fiyatlarının yükselmesiyle çok ciddi bir talep artışı oldu. Son zamanlarda talebin neredeyse yarısı tam zamanlı yaşam isteği üzerine geliyor. Örneğin kirası 3-4 kat artan bir müşterimiz, tam zamanlı olarak tiny house’da yaşamaya başladı. Üretici olarak biz yer de sağlıyoruz. Örneğin İstanbul Çekmeköy’deki istasyonlarımızda tam zamanlı yaşayanlar var. İstasyonun büyüklüğüne göre tiny house sahipleri 6-8 bin lira arasında bedellerle kalabiliyorlar.”
TALEP 4 KAT ARTTI
Piyasada tiny house fiyatlarının 250 bin liradan başlayıp 1 milyon 250 bin liraya kadar çıkabildiğini ifade eden Demirer, “Çok farklı segmentlerde ürünler var. Bizim ürünlerimiz 40 bin Euro bandında bulunuyor. Şu anda 800-900 bin liraya bir ev almak imkansız. Ancak tiny house’larda estetik, kalite ve konforun artmasıyla tam zamanlı yaşandığı görüldü. Yaz öncesi talep artsa da 3-3.5 ay teslim süresi olduğundan alımların çoğu yaz öncesinde yapıldı. Şubat-mart aylarında geçen yıla göre talep 3-4 katına çıktı. Üretici sayısı da arttığından tiny house yatırımı yapacaklara firmayı iyi araştırmalarını öneriyoruz” açıklamasını yaptı.
VERGİYE TABİ DEĞİL
Tiny house’lar araç statüsünde olduğu için plaka, ruhsat ve O2 belgesine sahip olduğu sürece imarlı ya da imarsız arazilere, tarlalara konulabilir.
Ancak sabit tiny house’ların kurulacağı arsanın imar izni olması gerekir.
Motoru bulunmadığından Motorlu Taşıtlar Vergisi’ne (MTV) tabi değil. Araç statüsünde olduğundan da emlak vergisine tabi değil.
Tiny house’ların araç muayenesine girmesi gerekiyor.
Bazı üreticiler tiny house satışında bankalardan kredi imkanı sağlıyor.
Arsası olmayanlar tiny house bahçesi kiralayabiliyor. İstanbul’un çeperlerinde yıllık kira bedeli ortalama 80 ila 100 bin TL’ler seviyesinde.
ARSA YATIRIMINI ÖNE ÇIKARDI
Bu yeni trendin arsa yatırımını öne çıkardığını anlatan Aremas Gayrimenkul Satış Direktörü Merve Güneş, şu bilgileri verdi: “Kırsalda ve doğadan kopmamış imarlı ya da imarsız arsalara, konsept proje olmasına gerek duymaksızın yatırım yapmak isteyen ve her geçen gün sayısı daha da artan bir kitle var. Yaşam alanlarını gözden geçirmenin hızlanması ve doğaya dönüşün önem kazanmasıyla birçok kişi müstakil yaşam alanlarına yönelmeye başladı.
Tiny house yaşamının huzura, kendini keşfetme imkanına, yaratıcılığın ortaya çıkarılmasına katkı sağlaması ve rahat seyahat edebilme avantajı sunmasıyla, büyük şehirlerden ayrılmak isteyen yatırımcı tiny house yerleştirebileceği arsalara yöneldi. Gayrimenkul yatırımcıları kullanıcısı da olabilecekleri arsaları, karavanları ve tiny house’ları için kiralıyor, bungalov ya da müstakil yaşam alanları hayata geçirmek için düşük metrekarelerde arsalar arıyor.”
ALIRKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Tiny house üreticilerinden Yako Groups’un Yönetim Kurulu Başkanı Galip Ölmez, tiny house sahibi olmadan önce dikkat edilmesi gerekenleri sıraladı. Tiny house’ların Karayolları Trafik Yönetmeliği’nde belirtilen standartlara uygun olarak üretilmesi gerektiğini söyleyen Ölmez, “En boyutunun 2.55 metreyi, boy uzunluğunun maksimum 8.5 metreyi, yüksekliğinin yerden 4 metreyi, ağırlığının ise 3 bin 500 kilogramı geçmemesi gerekiyor. Tiny house’ların O2 belgesine sahip olması zorunludur ve ruhsatları vardır” dedi. Ölmez, tiny house satın alınırken doğru üreticinin üretim gücüne, malzeme kalitesine ve referanslarına da dikkat edilmesi gerektiğini ifade etti.
ARAZİ VE İKLİM ŞARTLARI
Tiny house’ların konumlandırılacağı arazinin tipinin de önemine dikkat çeken Ölmez, şunları söyledi: “Arazinin imarlı veya imarsız durumuna bakılmaksızın konumlandırabilirsiniz. Çünku tiny house’lar bir yapı değil vasıta hüviyetindedir. Arazinin vasfı sit alanı niteliğinde ise kanunlar gereği konumlandıramazsınız. Ayrıca konumlandıracağınız arazinin kadastral bir yolunun olması çok önemlidir. Zira üretildikten sonra tiny house’unuz bu yol üzerinden arazinize konumlandırılacaktır. Ayrıca konumlandırılacağı alanın iklim koşulları, kullanılacak yapı malzemesinin seçiminde büyük önem taşımaktadır. Tiny house’lar konumlanacak arazinin iklim koşullarına uygun malzemelerle üretilmelidir.”