2022 yılından bu yana kurulduğu bölgedeki tüm depremlerde tam başarı sağladı.
Yıldız Teknik Üniversitesi Teknoparkı’nda geliştirilen EDİS Deprem Erken Uyarı Sistemi, Türkiye’nin deprem gerçeğine karşı devrim niteliğinde bir çözüm sunuyor. Yapay zeka tabanlı bu sistem, depremi yerinde (fay hattı üzerinde) tespit ederek depremden etkilenebilecek bölgelere, deprem sarsıntıları ulaşmadan bir uyarı gönderiyor. Entegre otonom bir sistem olan EDİS, depremin merkez üssüne bağlı olarak saniyeler hatta dakikalara varan sürelerde kullanıcılara uyarı göndererek can ve mal kayıplarını önlüyor. Şu anda Marmara Bölgesi’nde binlerce kişi ve kurum tarafından aktif olarak kullanılmaya başlanan sistem çok kısa süre içinde cep telefonları üzerinden de vatandaşların bireysel kullanımına sunulacak.
6 Şubat 2023’te meydana gelen ve 11 ili etkileyen Kahramanmaraş merkezli deprem ve artçı sarsıntılar, Türkiye’nin deprem gerçeğini bir kez daha gözler önüne serdi. Depremin yıkıcı etkisi ile 50 binin üzerinde can kaybı yaşandı, on binlerce kişi yaralandı ve yüz binlerce yıkıldı veya hasar aldı.
Bununla birlikte Marmara Bölgesi’nde en az 7.5 büyüklüğünde bir depremin her an olma ihtimali olduğu konusunda bilim adamları sık sık uyarı yapıyor. Olası bir Marmara depreminden ise 34 milyon kişinin etkilenmesi bekleniyor.
Dünyadaki örneklerinden çok daha iyi
Deprem erken uyarı sistemleri uzun zamandır dünyanın gündeminde. Türkiye ise dünya muadillerinin de ilerisinde olan bir deprem erken uyarı sistemi geliştirmeyi başardı. Alanında uzman üç firmanın, bilgi birikimlerini ve tecrübelerini birleştirerek geliştirdiği ve Yıldız Teknik Üniversitesi Teknopark’ında çalışmalarını sürdüren EDİS Türkiye, depremi yerinde tespit ederek, depremden etkilenebilecek bölgelere erken uyarı gönderiyor.
Deprem anına hazırlık
Yapay zeka tabanlı EDIS, mülkiyeti kendisine ait olan, fay hatlarına yerleştirilmiş yüksek teknoloji deprem istasyonları ile depremi yerinde tespit ederek depremden etkilenebilecek bölgelere erken uyarı gönderen ve tedbir almanızı sağlayan entegre otonom bir sistem.
Ne kadar sürede erken uyarıyor?
EDIS’in erken uyarı süresi, bulunduğunuz bölgeye ve depremin derinliğine ve büyüklüğüne bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Ancak, EDIS, depremin yıkıcı sarsıntısı (S dalgası) size ulaşmadan önce bir uyarı gönderir. Her bölgenin jeolojik yapısı ve deprem riski farklı olduğu için, uyarı süreleri coğrafi konumdan etkilenebilir. Örneğin, deprem merkezine daha yakın olan bölgeler, uyarıyı daha erken alabilirken, daha uzak bölgeler için süre biraz daha uzun olabilir. Bununla birlikte depremin merkezine uzaklığına göre saniyeler hatta bazı bölgelerde dakikalara kadar çıkabiliyor. Sistemi kullanmak için gerekli olan tek şey ise internet bağlantısı.