Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB) tarafından düzenlenen 6. İhracatın Şampiyonları Ödül Töreni’nde konuşan ÇCSİB Başkanı Erdem Çenesiz, 2023 yılında başlayan ve bu yılın ilk yarısında da devam eden ihracattaki düşüşte sona gelindiğini söyledi. Yılın ikinci yarısı itibarıyla toparlanma, son çeyrek itibarıyla da yükseliş beklediklerini belirten Çenesiz, “AB faiz indirimi, ABD’deki seçimler öncesi yaşanması beklenen hareketlilik ve küresel ortamdaki haksız rekabeti önlemesini beklediğimiz antidamping soruşturmaları gibi sektörümüzün ihracatını artıracak son derece önemli gelişmeler yaşanıyor. Bu süreci fırsata çevirmek için ise başta enerji fiyatlarında yıl sonuna kadar artış yapılmaması olmak üzere işletmelerin yüksek finansman maliyetlerinin düşürülmesine yönelik talep ve beklentilerimiz bulunuyor” dedi.
Seramik, çimento, cam sektörlerinin ihracatçı firmalarını bünyesinde bulunduran ve 2 binin üzerinde üyesiyle tek ve koordinatör ihracatçı birliği olan Çimento, Cam, Seramik ve Toprak Ürünleri İhracatçıları Birliği (ÇCSİB), 2023 yılı ihracat şampiyonlarını açıkladı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Dış Ticaret Kompleksi’nde düzenlenen 6. İhracatın Şampiyonları Ödül Töreni’neTicaret Bakan Yardımcısı Volkan Ağar, TİM Başkanı Mustafa Gültepe, ÇCSİB Başkanı Erdem Çenesiz, ÇCSİB Başkan Yardımcıları Tansu Kumru ve Abdulhamit Akçay ile Birlik üyesi firmalar katıldı.
Mustafa Gültepe: “2028 hedefi için ihracatımızı her yıl yüzde 10 artırabilmeliyiz”
Türkiye’nin 2028 yılı ihracat hedeflerine dikkat çeken TİM Başkanı Mustafa Gültepe, “Cumhurbaşkanımızın her fırsatta vurguladığı gibi Türkiye ekonomisi yatırım, üretim, istihdam ve ihracat olmak üzere dört temel sütun üzerinde yükseliyor. Bu dört başlıkta ne kadar yol katedebilirsek ülkemizin kalkınmasına, milletimizin refahına da o kadar katkı sunabiliriz. Yani daha çok üretmek, ürettiğimize değer katmak ve ihraç etmek durumundayız. 2028’de 375 milyar dolarlık mal ihracatı öngörüyoruz. Hedefe ulaşabilmemiz için ihracatımızı her yıl yüzde 10 artırmak durumundayız. Ancak son bir buçuk yıldır işler istediğimiz gibi gitmiyor. İçeride maliyetlerdeki olağanüstü artışa rağmen kur neredeyse yerinde sayıyor. Son bir yılda üretim maliyetlerimiz en az yüzde 100 arttı. Aynı dönemde dolar kurundaki artış sadece yüzde 27. Kurun artmadığı yerde biz pahalı kalıyoruz. Asya’daki rakiplerimize göre üretim maliyetlerimiz yüzde 30-40 daha pahalı. Avrupa’daki bazı ülkelere göre ise yüzde 15-20 pahalıyız. Dolayısıyla her geçen gün rekabet gücümüz zayıflıyor. İhracat daraldığında üretim kapasitesi düşüyor, yatırım iştahı azalıyor, istihdamımız geriliyor. Yani tam bir domino etkisiyle bütün ana sütunlar zayıflıyor. Oysa enflasyonla mücadele ettiğimiz bu dönemde ihracata daha çok önem vermemiz gerekiyor. Dolayısıyla ekonomi yönetiminin ihracatçının elini zayıflatan, önümüze bariyer oluşturan, üretim ve istihdamımıza zarar veren engelleri kaldıracağına inanıyorum” dedi.
Erdem Çenesiz: “İhracattaki yerli katma değer oranımızla sanayi ürünleri arasında rekor kırdık”
Dünya ekonomisinin yavaşladığı 2023 yılında çimento, cam ve seramik sektörlerindeki küresel ihracat hacminin yüzde 11,5 daraldığını söyleyen ÇCSİB Başkanı Erdem Çenesiz, “2022 yılında toplam ihracatını 5,6 milyar dolar ile tarihinin en yüksek seviyesine ulaştıran üç sektörümüz, dünyadaki gelişmelerden ve haksız rekabet ortamından etkilendi ve bunun neticesinde 2023 yılı ihracatımız 4,9 milyar dolar oldu. Ancak bu düşüşe rağmen ihracattaki yerli katma değer oranımızı kaybetmedik ve yüzde 80 gibi sanayi ürünleri arasında rekor olan bir oranla 4,9 milyar dolarlık ihracatımızın 3,9 milyar dolarından fazlasını ülkemize kazandırdık. Böylece bizden beş kat daha fazla ihracat rakamına ulaşan sektörlerden daha yüksek seviyede ihracatta yerli katma değer oranına ulaştık” dedi.
“Güvenilir bir tedarikçi olarak avantaj sahibiyiz”
2024 yılının ilk yarısında özellikle inşaat sektöründeki hareketlilik ile birlikte iç talebin arttığını, ihracatın ise geçen yılın aynı döneminin altında kaldığını ifade eden Çenesiz, “Ancak Birlik olarak önümüzdeki dönemden umutluyuz. Çünkü en zor günler geride kaldı. Bundan sonra ihracatımızın yeniden yükselişe geçmesi için önümüzde çok ciddi fırsatlar var. Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimine başlaması, AB ve İngiltere pazarlarındaki toparlanma ile ABD’de seçimlerden önce pazarın hareketlenmesine yönelik beklentiler sektörlerimiz için son derece önemli gelişmeler. Bunlara ek olarak seramik sektörü özelinde ABD ve AB’nin Hindistan ve Çin menşeli seramik ürünleri için başlattığı ve yakın zamanda başlatmasının beklendiği antidamping soruşturmaları da güvenilir bir tedarikçi konumunda olan ülkemize büyük avantaj sağlayacak” diye konuştu.
“Enerji fiyatlarına yıl sonuna kadar artış yapılmamasını bekliyoruz”
Çenesiz, bu avantajların fırsata dönüşmesi için kamudan talep ve beklentileri olduğunu söyleyerek şöyle devam etti; “Ülkemizde sürdürülen enflasyonla mücadeleyi destekliyor, özellikle yılın ikinci yarısı itibarıyla enflasyondaki düşüşün hızlanmasına yönelik beklentileri memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak enflasyon düşerken faizlerin ve finansman maliyetlerimizin de düşmesi gerekiyor. Özellikle son bir buçuk yılda finansman maliyetlerimizde ciddi artışlar yaşandı. 2022 yılı Aralık ayında brüt asgari ücretin maliyeti yaklaşık 348 dolarken şu anda bu maliyet 607,5 dolar civarında. 1,5 yıldaki artış oranı dolar bazında yüzde 74,6. Sektörlerimizin bir kısmı emek yoğun sektörler arasında yer alıyor ama biz sadece kendi sektörlerimiz değil, emek yoğun tüm sektörler adına bu bilgileri paylaşıyoruz. Bunun yanı sıra üç sektörümüzün de enerji yoğun olması nedeniyle enerji maliyetlerindeki artış, finansman dengemizi ciddi ölçüde etkiliyor. Dolayısıyla döviz kurları seviyesi ve maliyetlerimizin göz önünde bulundurulması ve bu doğrultuda enerji fiyatlarında yıl sonuna kadar bir artış yapılmaması yönünde bir beklentimiz bulunuyor.”
“AB ülkelerinin seramik sektöründen çıkacağı yönündeki bilgiler asılsız”
Seramik sektöründeki gelişmeler hakkında da bilgi veren Çenesiz, Avrupa Birliği ülkelerinin seramik sektöründen vazgeçtiğine yönelik bazı asılsız bilgilerin dolaştığına dikkat çekerek, “Bu kesinlikle doğru bir bilgi değil. Kaldı ki rakamlar da bunun doğru olmadığını gösteriyor. Yaşlanan nüfusuna ve buna bağlı olarak sektörde istihdam edecek çalışan bulmakta zorlanmasına rağmen İtalya, seramik kaplama malzemelerinde alanında Avrupa ihracat rekortmeni ve dünya lideri. Teknoloji devi Almanya, vitrifiye seramik ihracatında Avrupa birincisi ve dünya üçüncüsü. İspanya, seramik kaplama malzemelerinde Avrupa ikincisi, dünya üçüncüsü. Bu ülkeler seramik üretiminden asla vazgeçmiyor çünkü seramiğin ülkeleri için sağladığı katma değerin farkındalar. Dolayısıyla bu sektörlerden çıkmak bir yana tam aksine AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde yatırımlarına devam ediyorlar. İtalya, İspanya ve Almanya tarafından seramik sektörüne verilen önemi hatırlatmaktaki amacımız, ülkemizde yanlış bir algı oluşmasına engel olmaktır. Biz de tıpkı bu ülkeler gibi dünyanın en güçlü oyuncularından biri olarak asılsız haberlere kulak asmadan yatırımlarımıza devam etmeliyiz” şeklinde konuştu.
Abdulhamit Akçay: “Küresel rekabet için rekabetçi kura ihtiyaç duyuyoruz”
Dünyanın en büyük çimento ihracatçısı olarak küresel çimento ihracatının yüzde 10’unu gerçekleştiren Türk çimento sektörünün ihracatının son 10 yılda yüzde 96 arttığını açıklayan ÇCSİB Başkan Yardımcısı Abdulhamit Akçay, “Bu güçlü konumumuzu korumak ve rekabetçiliğimizi devam ettirebilmek için ihtiyaç duyduğumuz enstrümanların başında rekabetçi kur geliyor” açıklamasında bulundu. Son dönemde sektörün jeopolitik gelişmelerden ve iklim değişikliğinden etkilendiğini, bu süreçte Türkiye’nin yakından tedarik avantajıyla ön plana çıktığını belirten Akçay şunları söyledi; “Kızıldeniz’de yaşanan sıcak çatışmaların dünyanın en önemli küresel su yollarından biri olan Süveyş Kanalı’nı, küresel ısınma nedeniyle su seviyesinin düşmesinin ise Panama Kanalı’nı etkilediği bu dönemde Türk çimento sektörü olarak yakından tedarik avantajımız ve kaliteli ürünlerimizle öne çıkıyoruz. Bunu en iyi şekilde değerlendirmeli, mevcut pazarlarımızda derinleşirken yeni pazarlara da ulaşmalıyız.” Akçay ayrıca sektörün emisyon azaltım faaliyetleri için çalışmalarına devam ettiğini ancak bu sürecin hızlanması için mevzuat tarafında gerekli düzenlemelerin yapılmasını beklediklerini ifade etti.
Tansu Kumru: “Üretim üssü olmamızın yanı sıra Ar-Ge üssü olmak için de çalışıyoruz”
Cam sektörünün ihracatının son dört yılda yüzde 50’nin üzerinde bir artışla 1,6 milyar doların üzerine çıktığını söyleyen ÇCSİB Başkan Yardımcısı Tansu Kumru ise “İhracat birim fiyatlarında da son dört yılda dolar bazında yüzde 30’un üzerinde artış sağladık. Bu da ihracatımızda katma değerli ürünlerin payının hızla arttığını gösteriyor. Dört milyon tonun üzerinde üretim kapasitesi ve yüksek ürün kalitesi ile 175 ülkeye ihracat yapan bir sektör olarak önümüzdeki dönemde de başta en büyük pazarımız olan Avrupa olmak üzere ABD, Orta Doğu ve Afrika gibi pazarlarda etkimizi genişletmeyi hedefliyoruz. Bu kapsamda Birliğimiz bünyesinde TurkishGlass markamız ile faaliyetlerimize aralıksız devam ediyoruz” dedi. Türk cam sektörünün dünyanın üretim üssü olmakla yetinmediğinin altını çizen Kumru şöyle devam etti; “Ar-Ge üssü olmak için de var gücümüzle çalışıyor, teknoloji ve ürün geliştirme, karbon ayak izini azaltma, dijitalleşme ve kapasite artırma odaklı yatırımlarımıza aralıksız devam ediyoruz.” Kumru, cam sektörünün günümüzde yakaladığı ivmeyi sürdürerek geleceğe taşıması ve iddialı ihracat hedeflerini gerçekleştirebilmesi için yerli üretimin haksız rekabet yaratan ithalata karşı korunmasının hayati önem taşıdığını da vurguladı.
Açılış konuşmalarının ardından düzenlenen törende, 2023 yılında “En Fazla İhracat Yapan Firmalar”, “En Yüksek İhraç Birim Fiyatına Sahip Firma” ve “İhracatını En Fazla Artıran Firma” kategorilerinde 12 alt sektörde faaliyet gösteren 44firmaya toplam 74 ödül verildi.