Milyonlarca kişinin ortak sorunu fahiş kira artışları. Birçok ilde kiracılar zam baskısı ile uğraşırken, kiralık ev arayanlar bütçesine göre seçenek bulmakta zorlanıyor. Peki bugünlerde yeni bir ev kiralayacaklar ne kadar hane gelirine sahip olmalı? İstanbul’da merkezi ilçelerde 2+1 ev kiralamak için hane gelirinin en az 30-60 bin lira bandında olması gerek. Şehrin gelişim çeperlerinde dahi en düşük gelir beklentisi 20-25 bin lira. Ankara’da hane gelirinin en az 20-52 bin lira, İzmir’de ise 22-60 bin lira olması bekleniyor.
Son yıllarda birçok ilde vatandaşın ortak sorunu fahiş kira artışları. Hem kiracılar hem de yeni Kiralık Ev arayanlar zorlu bir dönemden geçiyor. Öyle ki istenen kira bedelleri çoğu zaman maaşların dahi üzerine çıkıyor. TSKB Gayrimenkul Değerleme tarafından Hürriyet’e özel yapılan araştırma da çarpıcı tabloyu gözler önüne seriyor. Üç büyük ilde en ucuz 2+1 evi kiralamak için hane gelirinin en az 20-25 bin lira bandından olması gerekiyor. Şehirlerin merkezi bölgelerinde ise gelir beklentisi 50-60 bin liraya kadar çıkıyor.
Araştırmada ilan sitelerindeki, 0-5 yaş aralığındaki binalarda normal katta konumlu en az 90 metrekare brüt alanlı, 2+1 tipi konutların ‘en düşük kira fiyatları’ esas alındı. Hane halkı gelirinin yüzde 30’unun kiraya ayrılabilir olduğu kabulüyle ilçe ilçe aylık hane gelir beklentisi ortaya konuldu.
“Fiyatlardaki artış, konut satın almak için sınırlı finansal araçlar, arzdaki daralma ve depremle gelen göç dalgası kiralarda artış için önemli itici güçler oldu” diyen TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdür Yardımcısı Sertan Ünal, hane halkı giderlerinde kiranın payının önemli ölçüde arttığını söyledi.
İSTANBUL’DA GELİR 20-67 BİN TL OLMALI
İstanbul’da en düşük kira bedellerinin Silivri, Arnavutköy, Esenyurt, Beylikdüzü gibi kent çeperlerinde yoğunlaştığını belirten Ünal, bu bölgelerde dahi en düşük aylık gelirin 20-25 bin lira olması gerektiğini kaydetti. Ünal’ın verdiği bilgilere göre, sezonluk kiralamaların yoğun olduğu Adalar’dan sonra hane halkı aylık minimum gelir beklentisinin en yüksek olduğu ilçeler Beşiktaş, Kadıköy ve Bakırköy. En düşük kira fiyatları dahi dikkate alındığında en düşük aylık gelir beklentisi Beşiktaş’ta 67 bin lira, Kadıköy’de 63 bin lira, Bakırköy’de ise 56 bin lira olarak hesaplandı.
İZMİR’DE 60 BİN TL’YE ÇIKIYOR
Ege bölgesine ilişkin bilgi veren Ünal, “İzmir ilinde öğrenci kesimine hitap eden Buca ve Konak ilçelerinde aylık minimum hane halkı geliri 20-25 bin TL bandında seyretmekte olup, lüks konut stoğunun fazla olduğu, Narlıdere, Gaziemir ve Güzelbahçe ilçelerinde ise minimum aylık hane halkı gelirinin 40-60 TL aralığında olduğu tespit edildi. Aydın, Denizli ve Muğla illerinde ise minimum aylık hane halkı gelirinin 15-20 bin TL aralığında olduğu görüldü” şeklinde konuştu.
ANKARA’DA GÖÇ ETKİSİ GÖRÜLDÜ
Deprem felaketi sonrası yoğun göç alan Ankara’da kira artışı hız kesmiyor. 5 ilçede yapılan araştırma sonuçlarına göre başkentte hane halkı için aylık en düşük gelir beklentisi 20-52 bin TL aralığında. Yaşanan deprem felaketi akabinde Ankara gibi birçok il yoğun göç aldı. Bu göç etkisiyle Kayseri ve Mersin’de en düşük kiraya göre hane geliri beklentisi 18 bin lirayı, Konya’da 23 bin lirayı aştı. Adana’da en düşük beklenti 27 bin liraya yaklaştı, Antalya’da da yabancıların da etkisiyle 30 bin liraya ulaştı. Doğu ve güneydoğu illerinde de kira artışı nedeniyle hane geliri beklentisi İstanbul’da birçok ilçeyi yakaladı. Araştırma sonuçlarına göre en ucuz ev baz alındığında, Mardin’de en düşük hane geliri ihtiyacı 15 bin lira, Van’da yaklaşık 17 bin lira, Erzurum’da 20 bin lira, Diyarbakır’da 25 bin lira oldu.
YILLIK ARTIŞ YÜZDE 117
Artış hızı yavaşlasa da kiralar yükselmeye devam ediyor. Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM) tarafından, Sahibinden.com’un ilan verileriyle hazırlanan mayıs ayı raporuna göre nisanda ülke genelinde yıllık kira artışı yüzde 117 olurken ortalama kiralık konut ilan metrekare fiyatı 105.2 TL’ye yükseldi. Yıllık kira artış oranı İstanbul’da yüzde 117.4, Ankara’da yüzde 192.2, İzmir’de ise yüzde 160.9 oldu. Ortalama ilan metrekare fiyatları İstanbul’da 130.4 TL, Ankara’da 84.6 TL, İzmir’de ise 100 TL olarak açıklandı. Böylece İstanbul’da 100 metrekare evin ortalama kirası 13 bin 40 liraya, Ankara’da 8 bin 460 liraya, İzmir’de 10 bin liraya çıktı.