GİGDER’in Türkiye’de uluslararası yatırımcılara satılan her 100 gayrimenkulden yaklaşık 25’ini gerçekleştiren 55 üyesinden derlenen bilgiler, bugün yabancıya yapılan ipotekli gayrimenkul satış oranının yaklaşık %5 olduğunu ortaya koydu. İngiltere’de ise bu oran % 53,5 seviyesinde. Verilere göre, para transferinde sıkıntı yaşayan Cezayir, Pakistan ve Fas gibi ülkelerin yanı sıra ABD, Avrupa ve Rusya’daki konut alıcılarının kripto para ile ödeme taleplerinde mobilite avantajından ötürü artış var
Kripto piyasası ile ilgili yasa halihazırda beklenirken, yasa koyucuları gayrimenkulde gelişen bu talebi göz önünde bulundurmaya çağıran GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, “2025’te yılda 20 milyar dolarlık yabancıya mülk satışı geliri hedefine ulaşmamızda, finansman olanaklarını geliştirmemiz, çok önemli bir kilometre taşı. Banka ve kredi kuruluşları da sektörümüzün katma değerini görerek yabancılara kredi verme noktasında cesaretli olurlarsa doğrudan yatırım pastasından aldığımız pay hedeflediğimiz gibi artacaktır” dedi
Yabancı yatırımcılar bugün Türkiye’den konut satın almak istediklerinde gayrimenkul değerleme raporunun %50’sine kadar finansman kullanabiliyor ve konut kredisine başvurmak için teminat, gelir belgesi, yerli kefil veya nakit teminat, çalışma ve oturma izni gibi pek çok belgeyi temin ediyor. Yasal olarak sunulan bu imkanlara rağmen, Gayrimenkul Yurt Dışı Tanıtım Derneği’nin (GİGDER) Türkiye’de uluslararası yatırımcılara satılan her 100 gayrimenkulden yaklaşık 25’ini gerçekleştiren 55 üyesinden derlediği bilgilere göre, yabancıya yapılan ipotekli gayrimenkul satış oranı yaklaşık %5. GİGDER’in AGS Global firması ile yapmış olduğu araştırmaya göre, İngiltere’de ise bu oran % 53,5 seviyesine ulaşmış durumda.
Verileri değerlendiren GİGDER Başkanı Ömer Faruk Akbal, “Temmuz ayında kamuoyuna açıkladığımız ‘Gayrimenkul İhracatı 2025 Stratejik Eylem Planı’mızda 2020’de 6 milyar dolar olarak gerçekleşen yabancıya mülk satış gelirini 2025 yılında yıllık 20 milyar dolara yükseltecek bir yol haritası geliştirdiğimizi paylaşmıştık. Bu hedef doğrultusunda, yabancı yatırımcıların Türkiye’de artık daha kurumsal, hızlı, etkili ve güvenilir bir yolda yürüyebilmelerini sağlamanın en önemli yollarından biri ise finansman imkanlarını derinleştirerek çeşitlendirmek. Bu gelir hedefimize ulaşmamızda çok önemli bir kilometre taşı” diye konuştu.
Akbal, “Türkiye’de yabancı yatırımcıya bir konutu bugün ortalama 150 bin dolardan satıyorsak, 2025’te bu rakamı 225 bin dolara yükseltmek ve Çin, Hong Kong, Singapur, Hindistan ve Pakistan’ın yanı sıra Afrika ülkeleri gibi yeni pazarlara eğilmek planlarımız arasında. Bu tablo da artık daha büyük bir kitleye daha çeşitli finansman olanakları sunmamız gereğini ortaya koyuyor” dedi.
Finans kuruluşları sektörümüzün katma değerini görmeli
Türkiye’de bankalar ve finans kuruluşlarının bugün yabancıya kredi verirken temkinli ve cesaretsiz davrandığını belirten Akbal, “Yabancıların kredi geçmişini bilmedikleri gerekçesiyle çoğu zaman risk almaktan kaçınıyorlar. Fakat yabancı yatırımcıların pek çoğunun da Türkiye’de sorun yaşamak için yatırım yapmadığını ve konut kredisi alan yabancı yatırımcıların son derece risksiz krediler aldığını biliyoruz. Bu nedenle finans kuruluşlarını ve bankaları bu konuda biraz daha cesaretli olmaya, sektörümüzün taşıdığı potansiyelin farkına varmaya ve finans sektörü olarak buradaki katma değeri görerek taşın altına ellerini koymaya çağırıyoruz” değerlendirmesini yaptı.
ABD’den Rusya’ya yabancıların kripto para ile ödemeye artan talebini ıskalamamalıyız
Gayrimenkulde kripto para ile ödemeye artan bir talep olduğunu da kaydeden Akbal, “Üyelerimizden aldığımız bilgiler doğrultusunda, ABD’den Rusya ve Avrupa’ya kadar pek çok ülkeye yapılan konut satışı sırasında kripto ile ödeme taleplerinde artış söz konusu. Merkez Bankası’nın kripto paraların ödemelerde kullanımını yasaklayan yönetmeliği Nisan ayında yaşama geçmişti. Kripto para alım satımında denetimi güçlendirecek yasa çalışmasının ise Ekim’de Meclis’e sunulması bekleniyor. Ödemelere ilişkin kısmın da burada sağlıklı bir şekilde ele alınması, bu noktada değerlendirmelerinde ise sektörümüzde banka kredisinden çok yararlanamayan, para transferinde de sorun yaşayan yabancı yatırımcıların kripto para ile ödeme talepleri olduğunu göz önünde tutmaları gerektiğini düşünüyoruz. Bu talebi ıskalamamalıyız” diye konuştu.
Kredi verme oranı arttıkça yabancı yatırımcı artar
GİGDER Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Tekçe Overseas Yönetim Kurulu Başkanı Bayram Tekçe ise banka ve finans kuruluşlarının yabancı gayrimenkul alıcılarına kredi verme oranının yükselmesinin yatırımların artmasını doğrudan etkilediğini kaydetti. Türk bankalarının risk derecelendirmesini yapmakta zorlandıklarını ifade eden Tekçe, “Yabancıların kredi geri ödemede oldukça başarılı olduklarını deneyimliyoruz. Bu nedenle finans kuruluşlarının çekinmeden kredi verebileceklerine inanıyoruz. Kredi kullandırma oranı ne kadar artarsa, gayrimenkulde yabancı yatırımlar o kadar çok yükselecektir” dedi.
Cezayir, Pakistan, Fas gibi ülkeler para transferinde kolaylık talep ediyor
Konuyla ilgili görüş veren GİGDER Başkan Yardımcısı ve Bahaş Holding CEO’su Abdüssamet Bahadır da şu değerlendirmede bulundu: “Yabancı gayrimenkul yatırımcısı Türkiye pazarına güven duyuyor. Resmi rakamlar da bize bunu gösteriyor. Ancak, yabancılar her ne kadar Türkiye’de yatırım yapmak istese de ülkelerinden para transferi yaparken büyük sorunlarla karşılaşıyor. Cezayir, Pakistan, Fas gibi ülkelerden yatırımcı olarak görüştüğümüz alıcılar, bu sıkıntılarını bizzat bize aktarıyorlar. Bu sorun yabancı yatırımcıyı ülkemize yatırım yapmaktan geri bırakıyor. Nakit transferi sorununa çözüm olarak kripto para ile alışverişin yasal altyapısının bir an önce tamamlanması, bu pazarları kaybetmemek konusunda çok büyük önem taşıyor. Kripto ile ödeme imkanının yabancıya konut satışlarını en az yüzde 20 civarı artıracağını bile düşünsek, bu çok büyük bir rakama tekabül eder. Özellikle pandemi şartlarının devam ettiğini göz önüne alırsak ülkemize kripto parayla yatırım çekmenin önemi daha da ortaya çıkıyor.”
Kripto para ile ödeme talebi reddedilen müşteriyi kaybediyoruz
ABD ve Rusya’dan kripto ile ödemeye talep olduğunu aktaran Alanya Homes Yönetim Kurulu Başkanı Uğur İnce ise, “Bütün dünyada yatırım programlarında özellikle Rusya ve ABD vatandaşlarında kripto para üzerine yatırım yapan ve zenginleşen bir kesim var. Türkiye’de kripto para kullanarak gayrimenkul satın almak istiyorlar. Bu yöntem, paranın transferinde bir mobilite sağlıyor. Bu da yatırım kararlarını kolaylaştırıyor. Bu kitleyi yasal zemin henüz oturmadığı için kaybediyoruz” diye konuştu.