Konut sektörünün öncü derneklerinden olan İNDER 2018 yılı değerlendirmesi ve 2019 yılı hedeflerini açıklamak bir basın buluşması gerçekleştirdi. İNDER 2019 yılında tüm inşaatçılara kapısını açacak.
Toplantıda açılış konuşmasını yapan İNDER Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım; inşaat sektörünü değerlendirdi. Öncelikle kentsel dönüşüm yasası ile ilgili bilgi veren Durbakayım, ‘Kentsel dönüşüm yasası değişikliklere uğradı ama her seferinde biraz daha düzelir hale geliyor. İstanbul imar yönetmeliği devreye girdi ve imar barışının hayatımızda önemi büyük. KDV harçlarındaki indirimler uzatıldı. Yabancıya konut satışı çok önemli bir noktaydı. Tamam yabancıya mal satıyoruz ama yabancının istediği tarzda mal yoktu elimizde sonralardan onların da istediği gibi ev üretmeye başladık. Tüm bunlar büyük canlılık getirdi piyasaya’ açıklamasını yaptı. Ayrıca İNDER, sektöre yeni bir soluk getirecek ‘SPV’ sisteminin hayata geçmesi için çalışmalarına yoğunluk verecek.
‘Bir çok kampanya yapıldı’
Emlak Konut GYO öncülüğünde yüzde 20 indirim kampanyası yapıldığını ve çok başarılı bir kampanya olduğunu dile getiren Durbakayım hemen ardından Türkiye için kazanç vakti kampanyası da çok başarılı olduğunu söyledi. Durbakayım ‘Şimdi kamu bankalarında faiz indirimi konusu var. 2018 yılı ciddi bir takım ses getiren düzenlemelerle geçti’ dedi.
‘2019 umut yılı olacak’
Nazmi Durbakayım, ‘2019 umut yılı olacak. Öncelikle temennimiz herşeyin iyi olması. Bizim sektörümüzdeki radikal olan değişiklikler şunlar. Eski dönemdeki gibi üretim olmayacak. Eldeki mal değerlenecek. 2019’da 2001’de yaşadıklarımızı yaşayacağız. 2001 yılında da bunları yaşadık ama sonrasında konut fiyatları füze gibi yükseldi. Şimdi konut alma zamanı. 40 senedir konut sektöründe böyle rakamlar görmedim’ dedi.
‘Sıfır konut desteklenmeli’
Sıfır konutun desteklenmesi ile ilgili daha çok çalışmalar yapılmasını istediklerini söyleyen Durbakayım sektörle ilgili ‘İpotekli satışlar yüzde 85 azaldı. Vatandaş da bankadan kredi almak istemiyor. Bizim kredilerimiz ancak sektörü canlı tutuyor. Vergi iadeleri ile ve KDV’nin ile tapudaki harçların azalması ile ikinci el piyasasını da katkı sağlıyor. Birinci el konut için birşeyler yapılmalı. Sıfır konutun desteklenmesi gerektiğini düşünyorum’ dedi.
‘İnşaatta cezalar ağırlaştırılmalı’
Yaptıkları işin çok önemli bir meslek olduğunu belirten Durbakayım ‘Müteahhitlik Cumhuriyet tarihinde en önemli mesleklerden biri olan meslektir. Müteahhitlerin ne olduğu neleri yapmayacağı çok net. Ama sonradan önüne gelen bu işi yapmaya mecbur hissetti galiba kendini. Hal böyle olmasaydı şimdi bu riskli binaların sayısı bu durumda olmazdı. İnşaatta cezalar çok daha ağırlaştırılmalı. Biz mesleğimizin daha itibarlı hale gelmesi için çalışacağız. Hala 5 milyon riskli bina yapılmak için kaynak bekliyor. Bunlar yapı denetim firmaları ile olacak işler değil. Firmalar markaları için yaptıkları ürünün arkasında olacaklar’ açıklamasını yaptı.
İNDER Başkan Vekili Engin Keçeli: ‘Demir çimento fiyatını bilmeden inşaat yapan arkadaşlarımız vardı’
İNDER Başkan Vekili Engin Keçeli ise; yıllık 750 bin konut ihtiyacı olduğunu söyledi. Keçeli; ‘750 bin konut bizim iştahımızı açan taraf. Ben konutta balon olduğuna inanmıyorum. Ama stok fazlası olabilir. Ama bunun da önlemleri alınıyor. Herkes hakkıyla konut satması gerekiyor. Bu ortamın kazananı biz inşaatçılar olacağız. İnşaatın demir çimento fiyatını bilmeden inşaat yapan arkadaşlarımız vardı. Şimdi herkes herşeyi öğrendi. Bütün bunlarla hesap yapmayı öğrendik. 2010 ve 2016 yılı arasında konut balonu hep konuşuldu Türkiye’de. Doğru lokasyonda yapılan doğru proje ile asla sektörde balon olmaz’ dedi.
‘Piyasanın en büyük ihtiyacı bence denetleme’
Keçeli inşaat sektörü ile ilgili sözlerini şöyle sürdürdü; ‘Piyasanın en büyük ihtiyacı bence denetleme. Tüketici son yıllarda çok bilinçlendi. İnşaat ruhsat sayısı azaldı. Konut satışları düştü. Bankalarda mevduat arttı. Yurtdışına konut alımı için para gitti. Konut satışlarının azalmasındaki neden bu. Yurtdışına yatırım amaçlı giden arkadaşlarımız paralarının yüzde 20’sini kaybederk geri dönecekler. Aidatları bile hepsine çok geliyor. 2001’de bunların hepsini yaşadık. Bu düzeltme bize ileriye bakardan çok daha doğru bakmamızı sağlıyor’
‘Sorunlu olan müteahhitler kibirli müteahhitler’
Sektörle ilgili değerlendirmelerinde Keçeli, sektör içinde bulunan bazı müteahhitlerin projelerindeki satışlarında sıkıntı olmalarının sebeplerinden biri de doğru planlama yapmamaları olduğunu söyledi. Tüm dünyada para bolluğu yaşanırken o dönemlerde bankaların kredi vermek için kapılarda beklediğini bu kadar bol paranın konut sektöründe hizmet veren bazı müteahhitler bu bol ve ucuz sağlanan kredilerle konut sektörü dışında başka sektörlerde de iş yaptılar. Dolayısı ile yapmaları gereken işin dışına çıkarak farklı işlerde tecrübeleri olmadan kullanıkları kredilerle doğru planlamada bulunamadılar. O dönemde bu bol kredi sektördeki müteahhitlerin yolunu şaşırttı. Her işi yaparım düşüncesinde olan kibirli müteahhitler bugün ciddi şekilde sıkıntı yaşayan müteahhitlerdir’ dedi.
“Gelinen noktada konut üreticileri ve bankaların kısmi finansal
başarısızlıklar yaşayacağı anlamına geliyor” şeklinde değerlendiren Keçeli, sektörün öz eleştiride bulunması gerektiğini ve işler iyi giderken yapısal sorunların düşünülmesi gerektiğini belirtti.
İNDER ARAŞTIRMA DEPARTMANI TARAFINDAN HAZIRLANAN 2018 RAKAMSAL VERİLER
· Türkiye genelinde 2018 yılının ilk 10 ayında toplam 1 milyon 148
bin 747 adet konut satıldı. 2017 yılında ise toplam 1 milyon 409 bin 314
konut satılmıştı.
· Konut kredileri hacmi 198 milyar TL’yi aştı. Bu kredilerdeki kamu
bankalarının payı 2017 yılında %45,6 iken 2018’de %48 i aştı.
· Yabancılara satış yaklaşık 30.000 adet ve 6 milyar USD
mertebelerinde. 2017 yılında bu rakam 22.234 idi.
· TÜİK verilerine göre inşaat maliyet endeksi (İME), 2018 yılı
Eylül’de bir önceki aya göre yüzde 5,88, bir önceki yılın aynı ayına göre
yüzde 39,66 arttı. Bir önceki aya göre de malzeme endeksi yüzde 8, işçilik
endeksi yüzde 0,46 arttı. Ayrıca, bir önceki senenin aynı ayına göre
malzeme endeksi yüzde 50,04, işçilik endeksi yüzde 17,24 artmıştı.
· Bina inşaatı maliyet endeksi, bir önceki aya göre yüzde 6,17, bir
önceki senenin aynı ayına göre yüzde 38,06 arttı. Bir önceki aya göre
malzeme endeksi yüzde 8,50, işçilik endeksi yüzde 0,42 oranında arttı.
Ayrıca, bir önceki senenin aynı ayına göre malzeme endeksi yüzde 48,02,
işçilik endeksi yüzde 17,10 arttı.
· Konut projeleri kapsamında veya münferiden imar durumu ya da
ticari gereklilik nedeniyle geliştirilen ticari ünitelere olan talep de
aynen konutta olduğu gibi azalmıştır.
Eyüp İYİGÜN/Emlakmetrekare.com