Miras paylaşımı yıllardan beri neredeyse her ailede sorun olarak karşımıza çıkıyor. Miras paylaşımında paylaşımın nasıl ve ne oranda yapılacağı Miras Hukukunda güvence altına alınmış durumda. İşte miras hukuku mal paylaşımı oranları…
Miras hukukuna göre mal paylaşımı yapılabilmesi için öncelikle mülklerini ve haklarını miras bırakanın vefat etmesi ve mirasçıların varis sıfatına girmesi gerekiyor. Mirası bırakan kişi vefat etmediği sürece mal paylaşımı için mirasçıların dava hakkı olmuyor.
Miras hukuku mal paylaşım oranları kanunlarla güvence altına alınmış durumda. Miras hukuku mal paylaşımı oranları ile ilgili bilgileri sizin için derledik.
Miras Hukuku Mal Paylaşımı Oranları
Miras hukuku mal paylaşımında yasal mirasçılar belirlenirken;
– İlk önce birinci derece mirasçılara bakılır, bu da altsoyudur, yani çocukları eşit olarak miras hukukuna göre mirasçıdırlar.
– Altsoyu bulunmayanların mirasçıları anne ve babasıdır. Bunlar da miras hukukuna göre eşit olarak mirasçıdırlar.
– Altsoyu, anne ve babası ve onların altsoyu bulunmayanların mirasçıları ise büyükanne ve büyükbabalarıdır. Bunlar da miras hukukuna göre eşit olarak mirasçıdırlar.
– Eğer miras bırakanın sağ kalan eşi varsa;
* Miras bırakanın altsoyu ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte biri,
* Miras bırakanın anne ve baba ile birlikte mirasçı olursa, mirasın yarısı,
* Miras bırakanın büyükanne ve büyükbabaları ve onların çocukları ile birlikte mirasçı olursa, mirasın dörtte üçü,
* Eğer bu durumlardan hiçbiri yoksa, miras hukukuna göre mirasın tamamı eşe kalır.
Miras Hukuku Mal Paylaşımına Göre Yasal Mirasçılar Kimlerdir?
Kısaca belirtmek gerekirse vefat edenin çocukları ve onların alt soyları, anne babası ve onların altsoyları, büyükanne ve büyükbabalar, soy bağı kurulmuş evlilik dışı çocuklar, evlatlıklar yasal mirasçılar olarak karşımıza çıkıyor. Miras hukuku mal paylaşımı esaslarına göre yasal mirasçılar altı farklı başlıkta toplanıyor. Bu başlıklar an hısımlığına dayanarak yasal mirasçı olanlar, evlatlık olanların mirasçılığı, evlilik dışı hısımların mirasçılığı, sağ kalan eşin mirasçılığı, devletin mirasçılığı ve saklı payı olanların mirasçılığı olarak sıralanıyor.
Kan Hısımlığına Dayanarak Yasal Mirasçı Olanlar
Birinci derece mirasçılar: Birinci derece mirasçılar çocuklar oluyor. Vefat edenin çocuklarının hepsi eşit mirasçı konumunda olup, Miras bırakandan önce ölmüş olan çocuklar varsa onların yerini her derecede halefiyet yoluyla kendi çocukları alıyor.
İkinci derece mirasçılar: Çocuğu bulunmayan miras bırakanın ikinci derece mirasçıları anne ve babası oluyor. Miras bırakandan önce ölmüş olan anne ve babanın yerlerini, her derecede halefiyet yoluyla kendi çocukları alıyor.
Üçüncü derece mirasçılar: Çocukları, anne ve babası ile bunların altsoyu bulunmayanların mirasçıları büyükanne ve büyükbabaları oluyor.
Evlilik Dışı Hısımların Mirasçılığı
Baba yönünden evlilik dışı çocuğun mirasçı olabilmesi için; çocuk evlilik dışı doğması ve çocuk ile baba arasında soybağı kurulması gerekiyor. Bu şartlara uyan çocuk baba yönünden evlilik içi hısımlar gibi mirasçı olabiliyorlar.
Evlatlığın Mirasçılığı
Evlatlık ve altsoyu, evlat edinene kan hısımı gibi mirasçı olurlar. Aynı zamanda evlatlığın kendi ailesindeki mirasçılığı da devam eder. Evlat edinen ve hısımları, evlatlığa mirasçı olamıyorlar.
Sağ Kalan Eşin Mirasçılığı
Sağ kalan eşin miras alması için miras bırakan kişi ile evliliğinin ölümü anında bitmiş olması gerekiyor. Boşanmış eş mirasçı olamıyor ancak boşanma davası devam ederken eşlerden biri ölse, sağ kalan eş yine mirasçı oluyor. Eşlerden birinin ölümü halinde miras malları arasında ev eşyası veya eşlerin birlikte yaşadıkları konut varsa; sağ kalan eş, bunlar üzerinde kendisine miras hakkına mahsuben mülkiyet tanınmasını isteyebiliyor.
Devletin Mirasçılığı
Mirasçı bırakmaksızın ölen kişilerin mirası devlete geçiyor.
Saklı Payı Olan Mirasçılar
Saklı Payı olan mirasçılara geçmeden önce saklı pay ne anlama geliyor ondan bahsedelim. Miras bırakanın sağlığında veya vasiyetnamesinde başkasına devredilmesine izin verilmeyen mirasın bir bölümüne saklı pay deniyor. Buna mahfuz hissesi de deniyor. Saklı Paylı (Mahfuz Hisseli) mirasçılar, miras bırakanın altsoyu, babası, annesi, kardeşleri ve eşi oluyor. Saklı paylar, miras bırakanın ölüme bağlı bir tasarrufla ortadan kaldırması mümkün olmayan kanuni miras payına deniyor.
Mirasta Tenkis Davası
Miras hukuku mal paylaşımında miras pay oranları ihlal edildiğinde ilgili mirasçı tenkis davasıyla saklı payını isteyebiliyor. Tenkis davası, miras bırakanın bazı mirasçılar aleyhine mirastan mal kaçırma işlemlerine karşı oldukça etkili bir hukuk davası olarak karşımıza çıkıyor. Miras hukukunda saklı pay, Yasal Miras Payı üzerinden hesaplanır. Buna göre saklı paylar;
– Altsoy için yasal miras payının yarısı,
– Anne ve babadan her biri için yasal miras payının dörtte biri,
– Kardeşlerden her biri için yasal miras payının sekizde biri,
– Sağ kalan eş için, altsoy veya anne ve baba zümresiyle birlikte mirasçı olması halinde, yasal miras payının tamamı, diğer hallerde ise miras payının dörtte üçü saklı pay olarak kabul ediliyor.
Miras Hukuku Mal Paylaşımı Nasıl Gerçekleşiyor?
Miras hukukuna göre eş mirasın dörtte birini alıyor. Geri kalan ise çocukların arasında eşit oranda paylaşılıyor. Bir örnek ile açıklamak gerekirse;
800 bin TL’lik bir mirasın 200 bin TL’sini eş alıyor. Geriye kalan 600 bin TL ise tek çocuk varsa 600 bin TL, 2 çocuk varsa her birine 300 bin TL, 3 çocuk varsa her birine 200 bin TL, 4 çocuk varsa her birine 150 bin TL miras düşüyor.
Eğer mirasçının çocuğu yok ise anne ve babası mirasçı konumuna geçiyor. Bu durumda eş mirasın yarısını alıyor. Yani 400 bin TL’sini alıyor. Geriye kalan 400 bin TL ise anne ve babaya eşit oranda veriliyor.
Maide KARADAĞ/Emlakmetrekare.com